+- انجمن های تخصصی علوم رایانه و هنرهای دیجیتال (https://www.forum.cgaria.com)
+-- انجمن: رایانه (https://www.forum.cgaria.com/forum-236.html)
+--- انجمن: برنامه نویسی | طراحی وب (https://www.forum.cgaria.com/forum-22.html)
+---- انجمن: برنامه نویسی (https://www.forum.cgaria.com/forum-26.html)
+----- انجمن: پی اچ پی | PHP (https://www.forum.cgaria.com/forum-89.html)
+----- موضوع: آموزش گام به گام پی اچ پی php (/thread-432.html)
آموزش گام به گام پی اچ پی php - Mohsen Omidvar - 01-01-2014
در این آموزش از انجمن تخصصی علوم کامپیوتر و هنرهای دیجیتال قصد داریم طراحی صفحات وب پویا (Dynamic) را با زبان پی اچ پی آموزش دهیم. هدف زبان PHP، ایجاد صفحات وب پویا، بصورت سریع و آسان است. زبان PHP در کنار یک سرویس دهنده وب کار میکند و تحت سیستمهای عامل مختلف مثل Windows، UNIX، Linux، Solaris و... قابل نصب است. یکی از مزایای PHP رایگان بودن آن است. برای نصب PHP میتوانید نسخه موردنظر خود را از سایت PHP.net دریافت کنید. برای کار با بانک اطلاعاتی در وب نیز بهترین گزینه MySQL است که آنرا نیز میتوانید بطور رایگان از سایت MySQL.com دریافت کنید. البته گزینه بهتر، استفاده از نرم افزارهای واسطه مثل Wamp Server یا XAMPP است که بطور خودکار آخرین نسخه از سرویس دهنده وب Apache، زبان PHP و همچنین MySQL را همراه با برخی ابزارهای سودمند دیگر مثل phpMyAdmin که یک ابزار بسیار سودمند برای مدیریت پایگاه داده های MySQL محسوب میشود، برای شما نصب میکنند. برای یادگیری PHP به ابزارهای زیر احتیاج دارید:
سرویس دهنده وب : در این آموزش از Apache استفاده میشود
مفسر زبان PHP : در این آموزش از نسخه 5 استفاده میشود
پایگاه داده ها : در این آموزش از MySQL استفاده میشود
ویرایشگر متن : توصیه ما استفاده از Notepad++ است اما در صورت آشنایی با نرم افزارهای php designer و Adobe Dreamweaver و .. می توانید از این نرم افزارها استفاده کنید.
مرورگر وب : در این آموزش از Firefox استفاده میشود .. پیشنهاد ما استفاده از Firefox یا Chrome است .
نخستین گام : معرفی php و شروع کار با php - Mohsen Omidvar - 01-01-2014
آمادگی برای شروع کار
ابتدا مطمئن شوید که Wamp Server یا XAMPP یا هر نرم افزار مشابه دیگر که نصب کرده اید، به درستی کار میکند. برای اطلاع از نحوه نصب و راه اندازی صحیح نرم افزار موردنظرتان، راهنمای موجود در وب سایت رسمی آنرا مطالعه کنید و درصورت بروز مشکل، در انجمن علوم کامپیوتر و هنرهای دیجیتال یک موضوع جدید ایجاد کنید و مشکلتان را مطرح کنید.
شروع کار
برای شروع کار کافیست ویرایشگر متنی خود را باز کرده و کد زیر را درون آن تایپ کنید:
کد php:
<!doctype html>
<html>
<head>
<title>Simple HTML</title>
<meta charset="utf-8" />
</head>
<body>
<h1>Welcome to my web page!</h1>
<p align="center">
Welcome
to<br />
PHP<br />
Learning Course.
</div>
This is a simple HTML document.
</body>
</html>
تشریح کد
در زبان HTML هر آنچه که مستقیماً تایپ شود، عیناً در خروجی ظاهر میگردد، مگر آنکه بین علامتهای < و > محصور شود که در این حالت، معنا و مفهوم خاصی خواهد داشت (البته فقط یکسری کلمات خاص این ویژگی را دارند که به آنها Tag میگوییم). برای یادگیری اصول HTML به انجمن صفحات استاتیک مراجعه کنید.
مشاهده مجدد صفحه HTML
در پنجره مرورگر و درحالی که صفحه localhost/1.html باز است، کلید F5 یا Ctrl+R را فشار دهید یا از منوی View گزینه Refresh را انتخاب کنید. ملاحظه میکنید که مجدداً همان محتوای قبلی ظاهر میشود. یکی از بزرگترین مشکلات HTML، ایستایی (ثابت بودن) آن است؛ یعنی برای مشاهده صفحه ای متفاوت، حتماً باید کد آنرا تغییر دهید.
مشاهده کد منبع صفحه HTML
در پنجره مرورگر، روی یک جای خالی از صفحه، کلیک راست کرده و گزینه View Page Source را انتخاب کنید یا کلیدهای Ctrl+U را فشار دهید. خواهید دید که پنجره جدیدی باز شده و کد منبعی صفحه خروجی را به شما نشان میدهد. بنابراین، واضح است که در HTML هیچ امنیتی برای کد شما وجود ندارد. حال در ادامه، مثالی از کد PHP را مشاهده خواهید کرد و تفاوتهای اصلی آنرا با HTML مورد بحث قرار میدهیم.
اولین کد PHP
در پنجره ویرایشگر متن، از منوی File گزینه New را انتخاب کنید یا کلیدهای Ctrl+N را فشار دهید تا یک سند جدید در اختیار شما قرار گیرد. حال دستورات زیر را درون آن تایپ کنید و آنرا در همان مسیر قبلی و با نام 1.php ذخیره کنید:
کد php:
<!doctype html>
<html>
<head>
<title>Simple PHP</title>
<meta charset="utf-8" />
</head>
<body>
<strong>The time is:</strong><br />
<?php
date_default_timezone_set('Asia/Tehran');
echo date('H:i:s') . '<br />' . PHP_EOL;
?>
</body>
</html>
کد php:
<?php
...
?>مشاهده مجدد صفحه PHP
درحالی که صفحه localhost/1.php در مرورگر باز است، کلید F5 یا Ctrl+R را فشار دهید یا از منوی View گزینه Refresh را انتخاب نمایید. مشاهده میکنید که ساعت تغییر میکند، درحالی که کد منبع صفحه را تغییر نداده ایم. بدلیل این قابلیت، زبان PHP یک زبان پویا (Dynamic) محسوب میشود که توسط آن، میتوانیم کدهایی بنویسیم که در زمانهای مختلف، بسته به شرایط متفاوتی که ممکن است وجود داشته باشد، خروجیهای مختلفی از یک کد ثابت تولید شود.
مشاهده کد منبع صفحه PHP
برروی صفحه کلیک راست کرده و گزینه View Page Source را انتخاب کنید یا کلیدهای Ctrl+U را فشار دهید. کد منبعی که به شما نشان داده میشود، مشابه کد زیر خواهد بود:
کد php:
<!doctype html>
<html>
<head>
<title>Simple PHP</title>
<meta charset="utf-8" />
</head>
<body>
<strong>The time is:</strong><br />
15:03:35<br />
</body>
</html>
کد php:
<?php
date_default_timezone_set('Asia/Tehran');
echo date('H:i:s') . '<br />' . PHP_EOL;
?>کد php:
15:03:35<br />
معنا و هدف PHP
PHP مخفف بازگشتی عبارت PHP: Hypertext Pre-processor و به معنای پیش پردازنده فوق متن است. علت استفاده از Hypertext آن است که کلیه دستورات HTML در درون فایلهای با پسوند .php قابل پردازش است (عکس این مطلب صادق نیست و کدهای PHP درون فایلهایی با پسوند .html پردازش نمیشوند). منظور از پیش پردازنده نیز آن است که صفحات PHP ابتدا در سمت سرور پردازش شده و خروجی مناسب در قالب HTML تولید و برای مرورگر بازدیدکننده سایت ارسال میشود. بدین ترتیب، کد PHP اصلی از دید کاربر کاملاً محفوظ خواهد بود.
2- آموزش گام به گام پی اچ پی php - Mohsen Omidvar - 01-01-2014
اولین و در عین حال ساده ترین قانون PHP آن است که هر دستور، باید با سمی کالِن
کد php:
;
کد php:
echo "Hello"
کد php:
echo "Hello";
همان طور که احتمالاً میدانید، PHP یک زبان برنامه نویسی است. ساختار این زبان بسیار شبیه زبان C/C++ میباشد. یکی از امکانات بسیار سودمند در زبانهای برنامه نویسی، توضیحات هستند که برای کسی که بعداً قصد مطالعه کد را دارد، منبع مفیدی محسوب میشوند. در PHP برای درج توضیحات تک سطری در برنامه میتوان از علامتهای # و // استفاده نمود. برای مثال، عبارات زیر، هر دو توضیح هستند و پردازش نمیشوند:
کد php:
#This is a comment
//This is also a comment
کد php:
/*This is
a multiline
comment*/
هر زمان صحبت از زبانهای برنامه نویسی به میان آید، بدون شک اولین مفهومی که مطرح میشود، متغیر است. متغیر به مکانی از حافظه میگویند که دارای نام است. توسط نام متغیر میتوان آنرا مورد دستیابی قرار داد و درصورت لزوم، آنرا تغییر داد. در PHP متغیرها با استفاده از علامت دلار $ تعریف میشوند. مثلاً $myVariable یک متغیر به نام myVariable است. نام متغیرها در PHP نسبت به بزرگی و کوچکی حروف حساس است. برای مثال، دو متغیر $var و $VAR در PHP با هم متفاوت هستند. برای نامگذاری متغیرها در PHP باید از قوانین زیر پیروی کنید:
نام متغیر فقط میتواند شامل اعداد، حروف کوچک و بزرگ الفبای انگلیسی و کارکتر Underscore _ باشد.
نام متغیر نمیتواند با عدد شروع شود.
بنابراین از بین اسامی زیر، فقط سه مورد اول صحیح است:
کد php:
[php]$name //ok
$_Name20 //ok
$my_1st_Name //ok
$2_name //error[/php]
کد php:
$var = 5;
$var = 'PHP';
$var = 3.14;
$var = true;
استفاده از متغیرها به دو روش مقداری و ارجاعی
به دستورات زیر دقت کنید:
کد php:
$x = 5;
$y = $x;
$x = 6;
کد php:
$x = 5;
$y = &$x;
$x = 6;
انواع مقادیر در PHP
بطور کلی هر متغیر در PHP میتواند یکی از انواع مقادیر زیر را بپذیرد:
Integer
Floating-Point
String
Object
Array
که به ترتیب برای نگهداری اعداد صحیح، اعداد اعشاری، رشته ها، اشیاء و آرایه ها بکار میروند.
آشنایی با دستور echo
این دستور، هرچه که بعنوان پارامتر دریافت کند را در محل قرارگرفتن مکان نما در فایل HTML خروجی (که تحویل مرورگر کاربر داده خواهد شد)، مینویسد. برای مثال، دستورات زیر را درنظر بگیرید:
کد php:
<!doctype html>
<html>
<head>
<title>echo DEMO</title>
<meta charset="utf-8" />
</head>
<body>
<?php
$x = 5;
$y = 6;
$z = $x + $y;
echo $z . '<br />' . PHP_EOL;
?>
</body>
</html>
کد php:
<!doctype html>
<html>
<head>
<title>echo DEMO</title>
<meta charset="utf-8" />
</head>
<body>
11<br />
</body>
</html>
کاربر در مرورگر نشانی localhost/2.php را وارد میکند.
درخواست به سرویس دهنده وب نصب شده روی Server میرسد (در اینجا، Server و Client هر دو، کامپیوتر شما است).
سرویس دهنده وب با بررسی آدرس متوجه میشود که فایل درخواستی از نوع .php است و درنتیجه مفسر PHP را فراخوانی کرده و فایل را برای تفسیر، تحویل آن میدهد.
مفسر PHP در حافظه محلی را برای نگه داشتن محتوایی که باید برای درخواست کننده، ارسال شود، ایجاد میکند و شروع به تفسیر فایل بصورت خط به خط مینماید.
هر بخش از فایل که خارج از تگهای PHP قرار دارد (محتوای HTML که در اینجا، از ابتدای فایل تا پایان خط 7 است) عیناً در حافظه در محلی که در مرحله قبل ایجاد شده و به آن بافر (Buffer) میگوییم، نوشته میشود.
با رسیدن به تگ شروع PHP مفسر وارد فاز عملیاتی میشود و شروع به پردازش دستورات PHP میکند. در فاز عملیاتی، هیچ چیزی در بافر نوشته نمیشود، مگر آنکه صراحتاً توسط دستور echo از مفسر بخواهیم.
ابتدا یک متغیر به نام $x تعریف شده و مقدار 5 در آن قرار میگیرد.
سپس یک متغیر دیگر به نام $y تعریف شده و مقدار 6 در آن قرار میگیرد.
در ادامه یک متغیر دیگر به نام $z تعریف شده و حاصل جمع مقدار متغیرهای $x و $y یعنی 11 در آن قرار میگیرد.
توسط دستور echo مقدار متغیر $z و سپس تگ <br /> و سپس یک ثابت خاص در PHP بنام PHP_EOL که معادل کارکتر رفتن به سطر بعد است، در ادامه محتوای بافر (بعد از <body> ) درج میشود.
با رسیدن به علامت بستن تگ PHP، مفسر از فاز عملیاتی خارج و مجدداً وارد فاز نوشتن میشود و بقیه محتوای فایل در انتهای بافر خروجی درج شده و کار پردازش فایل تمام میشود.
با پایان یافتن پردازش فایل، مفسر محتوای بافر خروجی را برای سرویس دهنده وب ارسال میکند تا بعنوان نتیجه پردازش، تحویل مرورگر کاربر دهد.
سرویس دهنده وب نتیجه دریافت شده از مفسر را برای مرورگر کاربر ارسال میکند و مرورگر آنرا نمایش میدهد.
کار با رشته ها
رشته ها در PHP مجموعه ای از کارکترهای متوالی هستند که بین دو گیومه (کوتِیشِن) تک ' ' یا جفت " " قرار میگیرند. مثال:
کد php:
$a = 'This is a text.';
$b = "This is also a text.";
کد php:
echo 'It\'s mine. My name is "Mohammad"';
echo "My friend's name is \"Ali\".";
کد Escape نتیجه
\n حرکت به سطر بعد
\r حرکت به ابتدای سطر جاری
\t کارکتر Tab (معادل 8 کارکتر Space)
\\ کارکتر \
\' کارکتر ' (در رشته های محصور به گیومه تک)
\" کارکتر " (در رشته های محصور به گیومه جفت)
\$ کارکتر $
\[0-7] کارکتری که کد ASCII آن در مبنای 8 در جلوی \ نوشته شده است
\x[0-F] کارکتری که کد ASCII آن در مبنای 16 در جلوی \x نوشته شده است
اگر بخاطر داشته باشید، در برخی از کدها از یک ثابت خاص به نام PHP_EOL استفاده شده بود. این ثابت، بطور خودکار تبدیل به کارکتر رفتن به سطر جدید میشود. در سیستم عامل ویندوز، برای رفتن به سطر بعد، باید از ترکیب دو کارکتر \r\n استفاده نمود، درحالی که در سایر سیستمهای عامل، کارکتر \n به تنهایی این وظیفه را انجام میدهد و استفاده از ترکیب دو کارکتری فوق، موجب رفتن به دو سطر بعد خواهد شد که ظاهر نازیبایی به کدها خواهد داد. برای جلوگیری از این مشکل، ثابت PHP_EOL در PHP درنظر گرفته شده است که بطور خودکار برحسب نوع سیستم عامل Server، ترکیب مناسب را برای کارکتر رفتن به ابتدای سطر جدید انتخاب میکند. الته باید به این نکته نیز دقت کنید که این علائم فقط در کد منبع درج میشوند و نحوه تفسیر آنها بستگی به محل قرارگیری آنها در داخل کد منبع دارد. برای مثال، درج کارکتر رفتن به ابتدای سطر جدید، در HTML موجب رفتن به سطر جدید نمیشود و برای اینکه در خروجی، به سطر جدید برویم، باید تگ <br /> را بکار ببریم. البته همین کارکتر (رفتن به ابتدای سطر جدید) اگر درون تگهای خاصی مثل pre و xmp و... مورد استفاده قرار گیرد، در خروجی نیز موجب رفتن به سطر جدید خواهد شد. برای درک بهتر، مطالعه مقاله «آموزش طراحی صفحات وب با HTML» را توصیه میکنیم.
ادغام رشته ها
برای ادغام رشته ها در PHP از کارکتر نقطه . استفاده میشود:
کد php:
$a = 'PHP';
$b = 'Programming';
echo $a . ' ' . $b . ' is full of enjoy.<br />' . PHP_EOL;
کد php:
PHP Programming is full of enjoy.<br />
کد php:
$num = 5;
echo 'Test' . $num; //output: Test5
دستورات زیر را درنظر بگیرید:
کد php:
$x = 5;
$text1 = "X is $x";
$text2 = 'X is $x';
کد php:
$x = 5;
$text = "X = ($x + 5)";
کد php:
$x = 5;
$text = 'X = ' . ($x + 5);
استفاده از رشته بعنوان عدد
همانطور که در مثال قبل ملاحظه کردید، تبدیل عدد به رشته در زمان نیاز بطور خودکار انجام میشود. عکس این موضوع نیز صحیح است و رشته ها درصورت استفاده در عبارات محاسباتی، بطور خودکار به عدد تبدیل خواهند شد؛ بدین ترتیب که از ابتدای رشته، تا زمان رسیدن به اولین کارکتر غیر عددی، جدا شده و بصورت عدد تعبیر میشود. البته اگر رشته موردنظر با عدد شروع نشده باشد، یک ثابت خاص به نام NaN (مخفف Not a Number) بازگردانده خواهد شد. مثال:
کد php:
$text = '52Ali';
$sum = 7 + $text; //$sum = 59
توسط تابع strlen میتوان طول یک رشته را محاسبه کرد:
کد php:
$text = 'Alireza';
echo strlen($text); //output: 7
کد php:
$text = 'علیرضا';
echo strlen($text); //output: 12
کد php:
$text = 'علیرضا';
echo mb_strlen($text, 'utf-8'); //output: 6
عملگرها در PHP
تا اینجا روش تعریف و مقداردهی متغیرها را یاد گرفتید. حال قصد داریم روش تغییر و دستکاری آنها را بیان کنیم. برای این کار از عملگرها استفاده میشود. ساده ترین عملگر در PHP عملگر انتساب است که قبلاً با آن آشنا شده اید و با نماد = مشخص میشود:
کد php:
$x = 5;
عملگرهای ریاضی
PHP از پنج نوع عملگر ریاضی پشتیبانی میکند:
نام عملگر نماد مثال توضیح
جمع + $a + $b جمع $a و $b
تفریق - $a - $b تفریق $b از $a
ضرب * $a * $b ضرب $a در $b
تقسیم / $a / $b تقسیم $a بر $b
باقیمانده % $a % $b باقیمانده تقسیم $a بر $b
برای مثال، اگر بخواهید حاصل ضرب متغیرهای $x و $y را در متغیر $z ذخیره کنید، باید اینگونه بنویسید:جمع + $a + $b جمع $a و $b
تفریق - $a - $b تفریق $b از $a
ضرب * $a * $b ضرب $a در $b
تقسیم / $a / $b تقسیم $a بر $b
باقیمانده % $a % $b باقیمانده تقسیم $a بر $b
کد php:
$z = $x * $y;
کد php:
$a = $a + 5;
کد php:
$a += 5;
کد php:
$b = 5 - $b;
$b -= 5; //wrong, means $b = $b - 5, not $b = 5 - $b
کد php:
$a = $a + 1; $a += 1; $a++; ++$a;
$b = $b - 1; $b -= 1; $b--; --$b;
1
2
کد php:
$a = $5;
$x = 'A=' . $a++;
عملگرهای مقایسه ای
از این عملگرها برای مقایسه دو عبارت بصورت ریاضی استفاده میشود:
عملگر مثال توضیح
== $a == $b بررسی تساوی مقدار (5 و 5 و 5.0 و '5' با هم برابرند)
=== $a === $b بررسی تساوی مقدار و نوع (5 و 5 با هم برابر ولی با 5.0 و '5' متفاوتند)
!= $a != $b بررسی عدم تساوی مقدار (5 و 6 با هم متفاوتند ولی 5 و 5.0 و '5' با هم برابرند)
!== $a !== $b بررسی عدم تساوی مقدار و نوع (5 و 6 و 5.0 و '5' با هم متفاوتند)
< $a < $b بررسی کوچکتر بودن
<= $a >= $b بررسی کوچکتر یا مساوی بودن
> $a > $b بررسی بزرگتر بودن
>= $a >= $b بررسی بزرگتر یا مساوی بودن
<> $a <> $b بررسی نامساوی بودن
عملگرهای منطقی== $a == $b بررسی تساوی مقدار (5 و 5 و 5.0 و '5' با هم برابرند)
=== $a === $b بررسی تساوی مقدار و نوع (5 و 5 با هم برابر ولی با 5.0 و '5' متفاوتند)
!= $a != $b بررسی عدم تساوی مقدار (5 و 6 با هم متفاوتند ولی 5 و 5.0 و '5' با هم برابرند)
!== $a !== $b بررسی عدم تساوی مقدار و نوع (5 و 6 و 5.0 و '5' با هم متفاوتند)
< $a < $b بررسی کوچکتر بودن
<= $a >= $b بررسی کوچکتر یا مساوی بودن
> $a > $b بررسی بزرگتر بودن
>= $a >= $b بررسی بزرگتر یا مساوی بودن
<> $a <> $b بررسی نامساوی بودن
این عملگرها برای ترکیب شرطهای مختلف و تولید شرطهای ترکیبی بکار میروند:
عملگر مثال توضیح
and $a < 5 and $b > 2 هر دو شرط باید برقرار باشند
&& $a < 5 && $b > 2 هر دو شرط باید برقرار باشند
or $a < 5 or $b > 2 کافی است یکی از دو شرط برقرار باشد
|| $a < 5 || $b > 2 کافی است یکی از دو شرط برقرار باشد
xor $a < 5 xor $b > 2 فقط باید یکی از دو شرط برقرار باشد
^ $a < 5 ^ $b > 2 فقط باید یکی از دو شرط برقرار باشد
! !$a < 5 شرط نباید برقرار باشد
عملگرهای بیتیand $a < 5 and $b > 2 هر دو شرط باید برقرار باشند
&& $a < 5 && $b > 2 هر دو شرط باید برقرار باشند
or $a < 5 or $b > 2 کافی است یکی از دو شرط برقرار باشد
|| $a < 5 || $b > 2 کافی است یکی از دو شرط برقرار باشد
xor $a < 5 xor $b > 2 فقط باید یکی از دو شرط برقرار باشد
^ $a < 5 ^ $b > 2 فقط باید یکی از دو شرط برقرار باشد
! !$a < 5 شرط نباید برقرار باشد
این عملگرها برروی بیتهای اعداد عمل میکنند؛ بدین ترتیب که عددهای موردنظر را به مبنای دو برده و عملیات مربوط به عملگر را برروی تک تک بیتهای اعداد، اجرا میکنند:
عملگر مثال نتیجه توضیح
& 5 & 6 4 به ازای هر بیت که در هر دو عدد 1 باشد، در نتیجه 1 نوشته شده و بقیه بیتها صفر خواهد شد
| 5 | 1 5 به ازای هر بیت که حداقل در یکی از دو عدد 1 باشد، در نتیجه 1 نوشته شده و بقیه بیتها صفر خواهد شد
^ 5 ^ 3 6 به ازای هر بیت که فقط در یکی از دو عدد 1 باشد، در نتیجه 1 نوشته شده و بقیه بیتها صفر خواهد شد
~ ~5 2 بیتهای عدد را معکوس میکند و 0 را به 1 و 1 را به 0 تبدیل مینماید
<< 8 << 2 2 بیتهای عدد اول را به تعداد عدد دوم به چپ منتقل میکند و از سمت راست، صفر وارد میکند (عدد تقسیم بر 2 میشود)
>> 8 >> 2 32 بیتهای عدد اول را به تعداد عدد دوم به راست منتقل میکند و از سمت چپ، صفر وارد میکند (عدد ضرب در 2 میشود)
یک نکته که باید درمورد عملگرهای بیتی به آن دقت زیادی داشته باشید، آن است که بدلیل نوع خروجی عملگرهای شرطی (true یا false که درواقع یک بیت با مقدار 1 یا 0 است)، میتوانید از عملگرهای بیتی برروی نتیجه شرطها نیز استفاد کنید. برای مثال، دستورات $a < 5 & $b > 2 و $a < 5 | $b > 2 کاملاً صحیح هستند، اما توصیه میکنیم از عملگرهای مخصوص شرطها (عملگرهای منطقی) برای ترکیب شرطها استفاده کنید؛ زیرا برای این منظور، بهینه تر کار میکنند. برای مثال، عملگر && یا and هرگاه شرط اول نتیجه false تولید کند، دیگر شرط دوم را بررسی نمیکند چون نتیجه کلی درهرحال false خواهد بود و بررسی شرط دوم، نتیجه شرط کلی را تغییر نخواهد داد. همچنین عملگر || یا or نیز درصورت true بودن نتیجه شرط اول، دیگر شرط دوم را مورد بررسی قرار نمیدهد چون بهرحال، بدون اهمیت دادن به نتیجه شرط دوم، نتیجه شرط کلی، true خواهد بود.& 5 & 6 4 به ازای هر بیت که در هر دو عدد 1 باشد، در نتیجه 1 نوشته شده و بقیه بیتها صفر خواهد شد
| 5 | 1 5 به ازای هر بیت که حداقل در یکی از دو عدد 1 باشد، در نتیجه 1 نوشته شده و بقیه بیتها صفر خواهد شد
^ 5 ^ 3 6 به ازای هر بیت که فقط در یکی از دو عدد 1 باشد، در نتیجه 1 نوشته شده و بقیه بیتها صفر خواهد شد
~ ~5 2 بیتهای عدد را معکوس میکند و 0 را به 1 و 1 را به 0 تبدیل مینماید
<< 8 << 2 2 بیتهای عدد اول را به تعداد عدد دوم به چپ منتقل میکند و از سمت راست، صفر وارد میکند (عدد تقسیم بر 2 میشود)
>> 8 >> 2 32 بیتهای عدد اول را به تعداد عدد دوم به راست منتقل میکند و از سمت چپ، صفر وارد میکند (عدد ضرب در 2 میشود)
اولویت عملگرها
درصورتی که در یک عبارت از چند عملگر استفاده کنید، نتیجه عبارت با توجه به اینکه کدام عملگر ابتدا ارزیابی شود، متفاوت خواهد بود. برای مثال در عبارت 5 + 4 * 2 اگر ابتدا عملگر جمع عمل کند، نتیجه 18 و درصورتی که ابتدا عملگر * عمل نماید، نتیجه 13 خواهد بود. در چنین شرایطی، همانطور که مشاهده میکنید، اولویت (تقدم) عملگرها نقش تعیین کننده و اساسی در نتیجه محاسبات دارد. بطور کلی اولویت عملگرها در PHP مطابق فهرست زیر است (عملگرهای سطرهای بالاتر اولویت بیشتر دارند و اولویت عملگرهای یک سطر یکسان است و درصورتی که با هم بکار روند، به ترتیبی که در پرانتز در ابتدای آن سطر نوشته شده است، ارزیابی خواهند شد) :
کد php:
(none) clone new
(left) [ (
(right) ++ -- ~ (int) (float) (string) (array) (object) (bool) @
(none) instanceof
(right) !
(left) * / %
(left) + - .
(left) << >>
(none) < <= > >=
(none) == != === !== <>
(left) &
(left) ^
(left) |
(left) &&
(left) ||
(left) ? :
(right) = += -= *= /= .= %= &= |= ^= <<= >>= =>
(left) and
(left) xor
(left) or
(left) ,
کنترل روند اجرای برنامه
تمامی کدهایی که تاکنون بررسی کردیم، در یک ویژگی مشترک بودند و آن، اجرای خطی آنها بود؛ بدین معنا که برنامه ها از ابتدا تا انتها بصورت خط به خط و به ترتیب اجرا میشدند. گاهی اوقات نیازمند تغییر این روش هستیم. مثلاً بخشی از کد فقط در زمانهای مشخصی اجرا شود یا بخشهایی از کد چند بار تکرار شوند. PHP چنین قابلیتهایی را با استفاده از ساختارهای کنترلی قدرتمند خود، در اختیار شما قرار میدهد.
ساختار if
این ساختار برای کنترل یک یا چند شرط و اجرای یک یا چند دستور برحسب برقراری یا عدم برقراری آن شرایط بکار میرود. ساختار کلی این دستور بصورت زیر است:
کد php:
if (CONDITIONS 1) {
//true #1 block
}
elseif (CONDITIONS 2) {
//true #2 block
}
.
.
.
elseif (CONDITIONS n) {
//true #n block
}
else {
//false block
}
کد php:
if ($day == 0) {
echo 'Saturday';
}
elseif ($day == 1) {
echo 'Sunday';
}
elseif ($day == 2) {
echo 'Monday';
}
elseif ($day == 3) {
echo 'Tuesday';
}
elseif ($day == 4) {
echo 'Wednesday';
}
elseif ($day == 5) {
echo 'Thursday';
}
elseif ($day == 6) {
echo 'Friday';
}
else {
echo 'ERROR';
}
ساختار switch
اگر به خوبی به ساختار if مثال قبل دقت کنید، خواهید دید که در آن، مقدار متغیر $day با مقادیر مختلف مقایسه شده و درصورت برابر بودن با هرکدام از مقادیر، یک بلاک کد اجرا میشود. در چنین مواردی (ارزیابی یک متغیر و انجام کارهای مختلف برحسب مقادیر متفاوت آن)، ساختار بهینه تری وجود دارد:
کد php:
switch (VARIABLE) {
case VALUE 1:
//true #1 block
break;
case VALUE 2:
//true #2 block
break;
.
.
.
case VALUE n:
//true #n block
break;
default:
//false block
break;
}
کد php:
switch ($day) {
case 0:
echo 'Saturday';
break;
case 1:
echo 'Sunday';
break;
case 2:
echo 'Monday';
break;
case 3:
echo 'Tuesday';
break;
case 4:
echo 'Wednesday';
break;
case 5:
echo 'Thursday';
break;
case 6:
echo 'Friday';
break;
default:
echo 'Invalid day';
break;
}
اجرای بلاکهای مختلف کد بستگی به مقادیر مختلف یک متغیر داشته باشد (اگر بخواهیم چند شرط ترکیبی یا چند متغیر را مورد بررسی قرار دهیم، باید از if استفاده کنیم)
مقادیر باید کاملاً مشخص و متمایز باشند (برای مثال اگر بخواهیم درصورت بزرگتر بودن متغیر از یک مقدار کارهایی انجام شود، باید از if استفاده کنیم)
ضمناً در پایان هر case باید از دستور break; استفاده شود؛ درغیر اینصورت، دستورات case مربوطه، تا زمان رسیدن به اولین break; یا تا زمان رسیدن به پایان ساختار switch اجرا خواهند شد. البته این مسئله در برخی موارد سودمند است. برای مثال:
کد php:
switch ($operator) {
case '+':
$result = $x + $y;
break;
case '-':
$result = $x - $y;
break;
case '/':
if ($y != 0) {
$result = $x / $y;
}
else {
$result = 'DIVISION BY ZERO';
}
break;
case '*':
case 'x':
case 'X':
$result = $x * $y;
break;
default:
$result = 'INVALID OPERATOR';
break;
}
ساختار شرطی سه گانه ? :
معمولاً بسیاری از دستورات if با ساختاری مشابه مثالهای زیر مورد استفاده قرار میگیرند:
کد php:
//1st example
if ($y != 0) {
$result = $x / $y;
}
else {
$result = 'DIVISION BY ZERO';
}
//2nd example
if ($x % 2 == 0) {
echo 'X is even.<br />' . PHP_EOL;
}
else {
echo 'X is odd.<br />' . PHP_EOL;
}
کد php:
CONDITIONS ? TRUE BLOCK : FALSE BLOCK
کد php:
//1st example
$result = ($y != 0 ? $x / $y : 'DIVISION BY ZERO');
//2nd example
echo 'X is ' . ($x % 2 == 0 ? 'even' : 'odd') . '.<br />' . PHP_EOL;
ساختار while
از این ساختار برای تکرار بخشی از دستورات تا زمانی که یک شرط برقرار است، استفاده میشود و ساختار آن بصورت زیر است:
کد php:
while (CONDITIONS) {
//php block
}
کد php:
<!doctype html>
<html>
<head>
<title>while DEMO</title>
<meta charset="utf-8" />
</head>
<body>
<?php
$i = 1;
while ($i <= 100) {
echo 'Hello ' . $i . '<br />' . PHP_EOL;
$i++;
}
?>
</body>
</html>
ساختار do...while
ساختار while شرط خود را در ابتدا بررسی میکند. درنتیجه اگر در زمان ورود به حلقه، شرط حلقه برقرار نباشد، برنامه حتی یک بار هم وارد حلقه نخواهد شد. اما در برخی مواقع لازم است که حلقه حداقل یکبار اجرا شود و سپس، شرط یا شرایطی را بررسی کنیم و درصورت برقرار بودن آن شروط، حلقه مجدداً تکرار شود. در چنین حالتی، حلقه do...while کاربرد دارد:
کد php:
do {
//php block
} while (CONDITIONS);
ساختار for
این دستور کاملترین و در عین حال پیچیده ترین ساختار تکرار در PHP و بطور کلی در تمام زبانهای خانواده C/C++ محسوب میشود. در این ساختار، سه بخش در بدنه حلقه درنظر گرفته شده است: آماده سازی حلقه (Initialization)، شرط یا شرایط تکرار حلقه (Conditions) و بخش گام حلقه (Iteration). این سه بخش توسط سمی کالِن از هم جدا میشوند. ساختار کلی این دستور بصورت زیر است:
کد php:
for ( INITIALIZATION ; CONDITIONS ; ITERATION ) {
//php block
}
کد php:
for ($i = 1; $i <= 100; $i++) {
echo "Hello {$i}<br />" . PHP_EOL;
}
کد php:
$name = 'ali';
echo "$namereza<br />" . PHP_EOL; //error: Undefined variable $namereza
echo "{$name}reza<br />" . PHP_EOL; //ok, output: alireza
کد php:
$i = 1;
for(; $i <= 100;) {
echo "Hello {$i}<br />" . PHP_EOL;
$i++;
}
کد php:
<!doctype html>
<html>
<head>
<title>for DEMO</title>
<meta charset="utf-8" />
</head>
<body>
<?php
for ($i = 1, $j = 10; $i <= 10, $j >= 1; $i++, $j--) {
echo "I={$i},J={$j}<br />" . PHP_EOL;
}
?>
</body>
</html>
کد php:
<!doctype html>
<html>
<head>
<title>Some fun with PHP loops</title>
<meta charset="utf-8" />
</head>
<body>
<table border="1px" cellpadding="5px" cellspacing="0">
<?php
for ($i = 1; $i <= 10; $i++) {
echo '<tr align="center">';
for ($j = 1; $j <= 10; $j++) {
if ($i == 1 || $j == 1) {
echo '<th width="10%">' . ($i * $j) . '</th>';
}
else {
echo '<td width="10%">' . ($i * $j) . '</td>';
}
}
echo '</tr>' . PHP_EOL;
}
?>
</table>
</body>
</html>
قبلاً در ساختار switch با دستور break; آشنا شدید. این دستور در حلقه های تکرار نیز کاربرد دارد و برنامه هر زمان که به این دستور برسد، بدون صبر کردن برای اتمام قانونی حلقه (با نقض شدن شرط حلقه) از آن خارج میشود و برنامه را از اولین دستور بعد از حلقه، ادامه میدهد. در PHP دستور دیگری نیز به نام continue; وجود دارد که درصورت استفاده در داخل حلقه، برنامه با رسیدن به آن، تا انتهای بلاک کد حلقه را نادیده گرفته و به سراغ دور بعدی تکرار حلقه میرود. مثالی از کاربرد دستور break; را مشاهده کنید:
کد php:
$i = 1;
while (true) {
echo $i++ . '<br />' . PHP_EOL;
if ($i > 100) {
break;
}
}
کد php:
for ($i = 1; $i <= 100; $i++) {
if ($i % 3 == 0) {
continue;
}
echo $i . '<br />' . PHP_EOL;
}