[arnika.m]

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که از خود بپرسید چرا به «تخمه ژاپنی» می‌گوییم «تخمه ژاپنی»؛ این در حالیست که برخی پژوهشگران معتقدند نام اصلی این تخمه چیز دیگریست و استفاده از این لفظ تنها بر اثر یک شباهت و اشتباه شنیداری پیش آمده است. 

ژاپن یا جابان: 

به گزارش برخی منابع اینترنتی در لغت‌نامه دهخدا آمده است: «جابانی» نام محلی است که در آنجا شاه اسماعیل با فرخ یسار جنگ کرده است. (تاریخ ادبیات ایران ادوارد برون ص ۶۵). 

روستای جابان در غرب روستای کرمانج‌نشین سربندان دماوند واقع شده و مردم آن به زبان کردی کرمانجی صحبت می‌کنند. نسل آن‌ها به کرمانج‌های قوچان قدیم  برمی‌گردد که در زمان کریم‌خان زند از چناران در استان خراسان رضوی به این منطقه مهاجرت کردند. 

تخمه ژاپنی یا جابونی؟ مساله این است!

هم‌چنین در منبع دیگری آمده است: «باید دانست که این نوع تخمه در یکی از روستاهای اطراف دماوند «جابان (jâbân)» که همسایه غربی سربندان بوده و ساکنان آن نیز از‌نژاد کرمانج هستند کشت می‌شود و در واقع نام اصلی آن «تخمه جابانی» است؛ اما تطور زبانی صورت‌گرفته در این واژه و قلب مصوت «آ» (â) به «–‌و» (ô)، آن را به صورت «جابونی» درآورده و پس از آن با تبدیل همخوان «ج» (j) به «ژ» (ž) و «ب» (b) به «پ» (p) - به دلیل نزدیکی واجگاه- به صورت نادرست «ژاپنی» درآمده است. 

این در حالیست که چندی پیش روزنامه خراسان نوشت: یک مقام ارشد دولتی که هر از گاهی پیشنهادهای جالبی را در سطح عمومی مطرح می‌کند، در دیدار اخیر خود با برخی فعالان اقتصادی از آن‌ها خواسته است تا برخی اصطلاحات غلط در بازار داخلی را کم کم اصلاح کنند. 

وی به عنوان نمونه اظهار داشته که باید تخمه ژاپنی را با نام واقعی آن یعنی «جابانی یا جابونی» که منطقه‌ای در اطراف دماوند است، به مردم معرفی کنیم. 

اما به هر حال ژاپنی یا جابانی، این تخمه جزء پرطرفدار‌ترین اجزای آجیل‌ در ایران است.


در 100 گرم تخمه هندوانه 590 کالری انرژی و در 10 عدد آن، 5 کالری انرژی نهفته است. ترکیبات موجود در این تخمه نظیر انواع دیگر است و مصرف متعادل آن می‌تواند از کم خونی، بی اشتهایی، سوء جذب و التهاب جلوگیری نماید.

این تخمه بیشتر به نام تخمه جابانی معروف است و کلسیم آن در بین زنان یائسه جهت پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان مفید به نظر می‌رسد.
تخمه جابانی بسته به گونه‌های مختلف هندوانه دارای اندازه‌های ریز و درشت بوده و می‌توان آن را به صورت بو داده در طعم‌های نمکی و گلپر به مصرف رسانید.
طبیعت تخم هندوانه:
تخم هندوانه، دارای طبیعتی در درجه دوم سرد و تر است.
برخی از خواص تخم هندوانه به شرح زیر است:

• تخم هندوانه را در حرقه البول یعنی سوزش ادرار می توان مصرف کرد.
  
• تخم هندوانه در درمان لاغری کلیه اثر گذار است.
  
• تخم هندوانه قرحه مثانه مفید است.
  
• تخم هندوانه برای خشونت سینه دارویی مفید است.
  
• تخم هندوانه در درمان نفث الدّم ریه کاربرد دارد.
  
• تخم هندوانه برای تب های حارّ و تشنگی خوب است.
  
• تخم هندوانه برای سرفه بسیار مفید است.
  
• تخم هندوانه در درمان قرحه امعاء مفید است.